Hedging na rynku akcji

Czym jest hedging?

Pierwsza zasada legendarnego inwestora giełdowego, Warrena Buffeta, brzmi: “nigdy nie trać pieniędzy”. A zasada druga: “nigdy nie zapominaj o zasadzie nr 1”. Długoterminowi i osiągający sukcesy inwestorzy zdają sobie sprawę, że często dużo ważniejsza od przyszłych zysków jest ochrona tych dotychczasowych. 

W  tym może pomóc hedging - technika inwestycyjna służąca do ograniczenia ryzyka niekorzystnej dla nas zmiany cen, np akcji, poprzez zajmowanie przeciwstawnej pozycji na instrumentach pochodnych. W odróżnieniu od większości technik inwestycyjnych, celem hedgingu nie jest osiąganie zysków, ale redukcja strat. 

Być może brzmi to skomplikowanie, ale w praktyce jest to technika bardzo popularna wśród inwestorów i łatwa do zastosowania.

CFD jako instrument do transakcji hedgingowych

W poniższym tekście skupimy się przede wszystkim na hedgingu na rynku akcji, który polega na zabezpieczaniu ich cen poprzez sprzedaż kontraktów CFD. Wybór tego typu kontraktów nie jest przypadkowy - ich niewątpliwymi przewagami nad innymi instrumentami pochodnymi jest ich łatwa dostępność i duża elastyczność pod kątem doboru wolumenu transakcji. Istotnym jest również fakt, jak szeroki jest wachlarz instrumentów bazowych na które dostępne są tego typu kontrakty (w dzień pisania tego tekstu w XTB jest dostępne 1678 CFD na akcje i 42 CFD na indeksy giełdowe), co pozwala na łatwe zabezpieczenie zarówno pojedynczych pozycji, jak i całych portfeli akcji. 

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że CFD to instrumenty lewarowane - a dzięki temu zaangażowany kapitał potrzebny do otwarcia i utrzymania transakcji zabezpieczającej jest mniejszy. Z uwagi na powyższe, kontrakty CFD mogą być przydatnym narzędziem do redukcji ryzyka w niepewnej sytuacji rynkowej.

Załóżmy, że inwestor posiada akcje danej spółki i chce się zabezpieczyć przed gwałtownym spadkiem ich ceny. W tym celu sprzedaje kontakt CFD na jej akcje o takiej samej wartości nominalnej. W tej sytuacji, dopóki będzie miał otwartą krótką pozycję, wahania cen akcji tej spółki nie będą miały żadnego wpływu na stan jego portfela. Dzieje się tak dlatego, ponieważ każdy spadek wartości akcji będzie oznaczał analogiczny wzrost wartości krótkiej pozycji (i odwrotnie), przy czym inwestor nie traci korzyści wynikających z posiadania danych papierów wartościowych (dywidenda, prawo głosu w spółce).

Jeżeli posiadamy akcje kilku lub kilkunastu spółek przed spadkiem wartości których chcemy się uchronić, ich sprzedaż i późniejsze odkupienie może być problematyczne. Do zabezpieczania takiego portfela możemy otworzyć pozycje krótkie na CFD dla każdej z nich, ale  wartym rozważenia rozwiązaniem może być również pozycja krótka na kontrakcie CFD opartym o cały indeks. W ten sposób znacząco redukujemy koszty zabezpieczenia, ponieważ zapłacimy prowizje od otwarca tylko od jednej, a nie kilku czy kilkunastu pozycji. Warto też podkreślić, że lewar CFD opartych o indeksy (max 1:20) jest często jest wyższy niż CFD opartych o pojedyncze akcje (max 1:5).

W hedgowaniu akcji, zwłaszcza kontaktem CFD na indeks, bardzo ważny jest dobór odpowiedniego wolumenu transakcji, dlatego rozpatrzymy kilka przykładów.

Hedging na rynku akcji - Przykład 1

Rozpatrzmy sytuację w której inwestor posiada w swoim portfelu akcje czterech niemieckich blue chipów z indeksu DAX30: 

Obecna ich wartość to około 50000 EUR. Jak pisaliśmy wcześniej, mamy do czynienia z sytuacją w której inwestor nie chce tych akcji sprzedać, ale chce zabezpieczyć się ze względu na niepewne jego zdaniem warunki rynkowe. Do zabezpieczenia może w tej sytuacji posłużyć kontakt CFD na indeks DAX, czyli dostępny w XTB instrument DE30. W najważniejszym, czyli doborze wolumenu transakcji zabezpieczającej, pomoże kalkulator dostępny w platformie xStation 5 i wykona za nas większość obliczeń.

Źródło: xStation 5

Jak widać na powyższym screenie, pozycja która ma ograniczyć ryzyko będzie miała nominalną wartość 50494 EUR, a wolumen potrzebny do otwarcia takiej transakcji to 0.16 lota. Warto podkreślić, że do utrzymania takiej pozycji potrzebujemy depozytu zabezpieczającego w wysokości jedynie 2524.70 EUR, a koszt takiego zabezpieczenia to jedynie 3.60 EUR opłaty za otwarcie transakcji.

Hedging na rynku akcji - Przykład 2

Dla pewności rozpatrzmy również taką samą sytuację dla portfela amerykańskich spółek technologicznych:

Wartość akcji z powyższego portfela to około 25 tysięcy dolarów. Wszystkie z powyższych spółek są komponentami indeksu NASDAQ, więc do transakcji zabezpieczającej możemy wykorzystać kontrakt CFD na ten indeks. W xStation widnieje on pod nazwą US100.

Do obliczeń znów wykorzystamy kalkulator wbudowany w xStation:

Źródło: xStation 5

Jak widać powyżej, pozycja zabezpieczająca będzie miała nominalną wartość 24643.94 USD, a wolumen potrzebny do otwarcia takiej transakcji to 0.16 lota. Na tym przykładzie, do utrzymania takiej pozycji potrzebujemy depozytu zabezpieczającego w wysokości jedynie 1232.20 USD, a koszt to 3.20 USD opłaty za otwarcie transakcji.

Hedging na rynku akcji - Przykład 3

Rozważmy ostatni przykład, tym razem na rynku polskim, gdzie inwestor posiada portfel o wartości około 91 tysięcy PLN składający się z akcji banków notowanych na indeksie WIG20:

Wykorzystując do zabezpieczenia portfela kontrakt CFD oparty o indeks WIG20 nasza transakcja może mieć następujące parametry:

Źródło: xStation 5

Hedge walutowy

Warto także wspomnieć o hedgingu jako formie zabezpieczenia przed zmianą wartości akcji, ale nie ze względu na zmianę ich notowań na giełdzie, ale z powodu zmiany kursu waluty w której te akcje są notowane. 

Prześledźmy jakie transakcje są wykonywane, gdy posiadamy rachunek inwestycyjny w EUR i chcemy kupić akcje notowane w USA: 

• zakup USD za EUR
• zakup akcji za USD

W momencie sprzedaży akcji, analogicznie: 

• Sprzedaż akcji za USD
• Sprzedaż USD za EUR

Platforma transakcyjna xStation dokonuje przewalutowania automatycznie, za nas kupując lub sprzedając odpowiednią ilość potrzebnej waluty. Mimo to, należy pamiętać jak na czas trwania inwestycji jej wartość staje się zależna od kursu walutowego -  wraz ze wzrostem ceny EURUSD wartość inwestycji spada (ma miejsce umocnienie EUR i osłabienie USD), a wraz ze spadkiem ceny wartość naszej inwestycji rośnie (umocnienie USD i osłabienie EUR). Aby w tym przypadku zredukować ryzyko kursowe, wystarczy otworzyć pozycję długą na kontrakcie CFD na EURUSD.

W dobraniu odpowiedniego wolumenu transakcji, ustaleniu depozytu zabezpieczającego oraz obliczeniu kosztów naszej transakcji zabezpieczającej, znów pomoże nam kalkulator inwestycyjny wbudowany w platformę xStation 5. Jak widać na poniższym przykładzie, zabezpieczenie pozycji o wartości 50000 EUR będzie wymagało 1665 EUR depozytu, a otwarcie takiej transakcji to koszt jedyni 4.01 EUR.

Źródło: xStation 5

Warto w tym momencie wspomnieć o punktach swapowych wynikających z różnicy w oprocentowaniu walut - na powyższym przykładzie dla pozycji krótkiej są one dodatnie, oznacza to że wartość naszej krótkiej pozycji każdego dnia zyska dodatkowo 2.53 EUR.

Podsumowanie

Hedging inwestycyjny jest bardzo popularna wśród zawodowych inwestorów technika inwestycyjna służącą przede wszystkim zabezpieczeniu już osiągniętych zysków oraz ograniczeniu ryzyka. Obecnie, w epoce łatwego dostępu do informacji i do najróżniejszych instrumentów finansowych, w zasadzie każdy inwestor może stosować tą prostą i skuteczną technikę. Na koniec warto podkreślić, że nie jest to narzędzie doskonałe - hedging nigdy nie wyeliminuje całkowicie ryzyk związanych z inwestycją, ale może je w pewnym stopniu ograniczyć.