Inwestowanie w indeksy - czym są indeksy giełdowe?

Indeksy giełdowe spełniają szereg zadań na rynkach finansowych. Ogólnie rzecz biorąc, indeksy pomagają inwestorom ocenić ogólną kondycję rynku i porównać zwrot z konkretnych inwestycji. Biura maklerskie oraz giełdy oferują również instrumenty finansowe, które odzwierciedlają ruchy cenowe określonych benchmarków. To sprawia, że indeksy giełdowe są istotne nie tylko ze względu na swoją rolę informacyjną, ale również inwestycyjną. W tym artykule postaramy się wyjaśnić, czym są indeksy giełdowe i jak można je wykorzystać inwestując na giełdzie. 

Co to jest indeks giełdowy?

Na samym początku warto zadać najbardziej podstawowe pytanie - czym jest indeks giełdowy? Indeks giełdowy, lub po prostu indeks cen akcji, jest w zasadzie narzędziem, które mierzy pewną określoną część rynku giełdowego. Innymi słowy, jest to metoda śledzenia wyników grupy aktywów w znormalizowany sposób, ponieważ indeks może odwzorowywać konkretny rynek akcji, sektor, segment geograficzny lub jakikolwiek inny obszar rynku. Indeksy te są tworzone w sposób przejrzysty, a metody ich konstrukcji są jasno określone. Oczywiście istnieją również indeksy, które odnoszą się do rynku obligacji, towarów czy stóp procentowych, jednak w tym artykule skupimy się wyłącznie na indeksach akcji. 

Indeksy mogą różnić się między sobą konstrukcją (istnieją m.in. indeksy ważone kapitalizacją rynkową, kapitalizacją rynkową skorygowaną o free-float lub indeksy o równych wagach). Niemniej jednak, podstawowa idea pozostaje taka sama - indeks giełdowy jest zbiorem akcji, który odtwarza ruchy cenowe tych połączonych papierów wartościowych.

Znaczenie indeksów giełdowych

Indeksy giełdowe mają ogromne znaczenie dla światowych rynków finansowych. Przede wszystkim pomagają one inwestorom ocenić wyniki rynku akcji - dzienne, tygodniowe, miesięczne itd. W ten sposób uczestnicy rynku są w stanie określić panujące na nim nastroje i porównać pod tym względem różne parkiety. Indeksy służą również jako benchmarki dla rynku akcji, ponieważ aktywnie zarządzane fundusze inwestycyjne wykorzystują je do porównywania swoich wyników. Inwestowanie w indeksy lub “handel indeksami” zyskały na znaczeniu w ostatnich latach. Powstałe indeksowe fundusze inwestycyjne oraz ETF zyskały wielu entuzjastów, gdyż są to rozwiązania niskokosztowe, niosące ze sobą korzyści w postaci dywersyfikacji inwestycji. Ideę dywersyfikacji wyjaśniliśmy w naszym artykule "Dywersyfikacja portfela - czy ma znaczenie?". Jednocześnie, handel indeksami może odnosić się również do CFD - instrumentu, który pozwala nie tylko na spekulację ale również może zostać wykorzystany w celu zabezpieczenia całego portfela inwestycyjnego.

Indeksy giełdowe na świecie

Po tym, jak wyjaśniliśmy czym są i jakie znaczenie dla inwestorów oraz światowej gospodarki mają indeksy giełdowe, nadszedł czas na zapoznanie się z najpopularniejszymi z nich. Jak można sobie wyobrazić, inwestorzy najczęściej zwracają uwagę na indeksy z gospodarek rozwiniętych, ponieważ to właśnie te benchmarki odzwierciedlają nastroje rynkowe na głównych światowych parkietach takich jak: New York Stock Exchange (NYSE), Nasdaq, London Stock Exchange (LSE), Euronext czy Shanghai Stock Exchange (SSE). XTB oferuje szeroki wachlarz kontraktów CFD na indeksy, a ich nazwy powinny być rozpoznawalne także przez początkujących inwestorów. Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych indeksów giełdowych:

• US30 - kontrakt na indeks składający się z 30 dużych spółek notowanych w Stanach Zjednoczonych na NYSE lub NASDAQ.
• US500 - kontrakt na indeks składający się z 500 największych spółek w Stanach Zjednoczonych. Przez wielu uważany jest za barometr aktualnej sytuacji na amerykańskim parkiecie. Indeks ten często pełni rolę benchmarku dla aktywnie prowadzonych portfeli inwestycyjnych.
• US100 - kontrakt na indeks składający się ze 100 największych spółek spoza sektora finansowego, notowanych na giełdzie NASDAQ. 
• UK100 - kontrakt na indeks składający się ze 100 spółek o najwyższej kapitalizacji rynkowej notowanych na giełdzie w Londynie. 
• EU50 - kontrakt na indeks składający się z 50 największych i najbardziej płynnych akcji strefy Euro. Jest zdominowany przez spółki z Francji i Niemiec. 
• JAP225 - kontrakt na indeks składający się z 225 dużych spółek notowanych w Japonii.
• HKComp - kontrakt na indeks śledzący wyniki akcji notowanych na giełdzie w Hong Kongu.
• AUS200 - kontrakt na indeks składający się z 200 największych spółek notowanych w Australii.

Handel indeksami za pomocą CFD 

Po pierwsze, należy zauważyć, że w teorii indeks nie może być ani kupiony ani sprzedany bezpośrednio, ponieważ indeksy giełdowe są tylko wskaźnikami (benchmarkami), które poruszają się zgodnie z ruchem akcji wchodzących w skład tych indeksów. Istnieje jednak wiele instrumentów finansowych, które odzwierciedlają ruchy cenowe głównych światowych indeksów giełdowych, np. kontrakty terminowe, opcje, ETF, CFD lub fundusze indeksowe. Dlatego też w codziennych sytuacjach często używa się terminów takich jak "inwestowanie w indeksy" lub "handel indeksami".  

Kontrakty na różnice kursowe (CFD) są powszechnie stosowane w celach spekulacyjnych i zabezpieczających. Kontrakty te mają wiele zalet, takich jak: wysoka płynność, niskie bariery wejścia i niskie koszty transakcyjne, możliwość dywersyfikacji, długie godziny aktywności rynku, możliwość zawierania zarówno transakcji kupna jak i sprzedaży z wykorzystaniem dźwigni finansowej. Oczywiście należy pamiętać, że kontrakty CFD wiążą się z większym ryzykiem, gdyż handel z wykorzystaniem dźwigni finansowej może nie tylko zwiększyć potencjalne zyski, ale również zwielokrotnić ewentualne straty. Nie zmienia to faktu, że krótka sprzedaż zapewnia większą elastyczność i umożliwia stosowanie wielu, użytecznych strategii. Więcej o krótkiej sprzedaży dowiesz się z naszego artykułu zatytułowanego "Krótka sprzedaż".

Obecnie kontrakty CFD służą głównie celom spekulacyjnym. Inwestorzy mogą po prostu kupić dany kontrakt, aby skorzystać z ruchu cen w górę lub otworzyć krótkie pozycje by wykorzystać spadki. Wykorzystanie dźwigni finansowej może potencjalnie zwiększyć zyski lub straty. Inwestowanie w indeksy może być też częścią różnych strategii - na przykład zakładającej, że spółki o małej kapitalizacji będą w kolejnych miesiącach radzić sobie lepiej niż akcje blue chipów (wtedy inwestorzy powinni otworzyć długą pozycję na indeksie spółek o małej kapitalizacji) lub założenie, że sytuacja na danym parkiecie ulegnie załamaniu np. z powodów geopolitycznych (w takim przypadku inwestorzy powinni otworzyć krótką pozycję na indeksie danego kraju). 

Należy pamiętać, że prezentowane dane odnoszą się do przeszłych wyników i nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wyników.

Platforma xStation 5 dostępna w ofercie XTB dostarcza wszystkich niezbędnych informacji na temat kontraktów CFD na główne światowe indeksy. Źródło: xStation 5

Należy pamiętać, że prezentowane dane odnoszą się do przeszłych wyników i nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wyników.

CFD są instrumentami lewarowanymi, co oznacza, że inwestorzy są w stanie uzyskać ekspozycję na rynek przy użyciu stosunkowo niewielkiego depozytu. Innymi słowy, korzystający z CFD inwestorzy nie muszą posiadać dużych kwot pieniędzy, aby zacząć inwestować. W tym przypadku (DE30 na wykresie powyżej) dźwignia wynosi 1:20, co oznacza, że wymagany depozyt zabezpieczający wynosi 5% wartości kontraktu. Niemniej jednak należy pamiętać, że kontrakty CFD wiążą się również z wyższym ryzykiem, ponieważ handel z wykorzystaniem dźwigni może zwiększyć ewentualne zyski lub straty. Źródło: xStation 5

Oprócz celów spekulacyjnych, kontrakty CFD służą różnym strategiom zabezpieczającym. Wyobraźmy sobie, że inwestor posiada akcje kilku amerykańskich spółek, które wchodzą w skład indeksu S&P 500. Wartość portfela wynosi około 20.000 USD. Inwestor podejrzewa, że zbliża się korekta rynku (na przykład istnieje duża niepewność co do pandemii lub jakiegoś konfliktu geopolitycznego), ale jednocześnie nie chce pozbywać się tych akcji. W celu zabezpieczenia swojego portfela inwestycyjnego, inwestor może wykorzystać kontrakt CFD odzwierciedlający ruchy cenowe S&P 500 (kluczowym założeniem jest posiadanie przez inwestora akcji co najmniej kilku różnych spółek, które są pozytywnie skorelowane z indeksem giełdowym). 

Otworzenie krótkiej pozycji skutecznie zneutralizuje jego długą ekspozycję na akcje kilku spółek. W tym przypadku inwestor może skorzystać z kalkulatora indeksu, aby ocenić wielkość pozycji potrzebnej do zabezpieczenia portfela: 0,10 lota odpowiada około 20 000 USD. Teraz, w momencie gdy wycena akcji z portfela spadnie, inwestor zacznie zyskiwać na krótkiej pozycji CFD. Zasadniczo, portfel akcji będzie zabezpieczony. 

Należy pamiętać, że prezentowane dane odnoszą się do przeszłości i nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wyników. Źródło: xStation 5

Warto również wspomnieć, że handel kontraktami CFD wiąże się z rolowaniem. Ważne jest też, aby zrozumieć, że większość kontraktów CFD na indeksy opiera się na wycenach odpowiednich kontraktów futures. Dla każdego rynku istnieje zazwyczaj długa lista kontraktów futures z różnymi datami wygaśnięcia, od jednego miesiąca do wielu lat w przyszłości, a największy wolumen jest zazwyczaj notowany na najbliższej serii kontraktów. Kiedy aktualny aktywny kontrakt wygasa, traderzy futures muszą otworzyć kolejny kontrakt futures. Natomiast inwestorzy CFD nie muszą podejmować żadnych działań, ponieważ rolowanie odbywa się automatycznie. W skrócie, proces rolowania jest operacją techniczną, która przenosi pozycję tradera na następny dostępny kontrakt - proces ten jest bezkosztowy i neutralny dla zysku z punktu widzenia tradera. Więcej o rolowaniu z pewnością dowiesz się z naszego artykułu zatytułowanego "Rolowanie".

Podsumowanie

Pomimo faktu, że inwestowanie w indeksy może być ryzykowne ze względu na mechanizm dźwigni finansowej, może być również doskonałym rozwiązaniem problemu zabezpieczenia portfela inwestycyjnego, umożliwiając w ten sposób obniżenie całkowitego poziomu ryzyka lub nawet jego wyeliminowanie. Dlatego też, wiedza na temat handlu indeksami powinna być postrzegana jako niezbędna dla każdego rozsądnego inwestora.