Konflikt na Bliskim Wschodzie jest najważniejszą kwestią w ostatnich dniach po eskalacji, do której doszło w ubiegły wtorek, kiedy Iran, w odpowiedzi na izraelską inwazję na Liban, przeprowadził atak rakietowy na Tel Awiw. Obecnie sytuacja dalej jest napięta w oczekiwaniu na odpowiedź Izraela. Netanjahu wydaje się być pod silną presją, aby zaatakować kluczowe punkty w gospodarce Iranu i nie jest wykluczone, że podejmie decyzję w ciągu najbliższych kilku godzin.
W tym scenariuszu jednym z głównych punktów zainteresowania rynku jest ropa naftowa, na którą wpływ miało rosnące napięcie w regionie. W ostatnich miesiącach cena baryłki ucierpiała z powodu nieporozumień między członkami OPEC, spadku globalnego popytu i możliwego zwycięstwa Donalda Trumpa w następnych wyborach. Jednak niestabilność na Bliskim Wschodzie po raz kolejny podbiła cenę ropy: po wtorkowym ataku na Iran cena ropy wzrosła o ponad 4%, a trend ten utrzymał się następnego dnia, kiedy to wzrosła o kolejne 2%.
Zacznij inwestować dziś lub wypróbuj darmowe konto treningowe
Załóż rachunek rzeczywisty WYPRÓBUJ KONTO TRENINGOWE Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilnąZa tymi wzrostami kryje się obawa: możliwe zablokowanie cieśniny Ormuz, jednego z najważniejszych węzłów transportu ropy naftowej na świecie. Ale jaką rolę odgrywa ta cieśnina i jak może wpłynąć na cenę ropy?
Ceny ropy Brent wzrosły o ponad 6% od początku obecnego konfliktu między Izraelem a Iranem. W przeszłości wpływ takich wydarzeń był ograniczony ze względu na brak eskalacji. Nie można jednak wykluczyć izraelskich działań odwetowych w ten weekend, co mogłoby doprowadzić do większego szoku na rynkach finansowych. Źródło: Bloomberg Finance LP, XTB
Czym jest cieśnina Ormuz?
Cieśnina Ormuz jest jednym z najważniejszych i strategicznych przejść morskich na świecie i jednym z najważniejszych węzłów transportu ropy naftowej w skali całego świata. Cieśnina ta, położona między Omanem a Iranem, o długości zaledwie trzech kilometrów, łączy drogę morską krajów Zatoki Perskiej (Iranu, Kuwejtu, Arabii Saudyjskiej, Bahrajnu, Kataru i Zjednoczonych Emiratów Arabskich) z Morzem Arabskim i innymi regionami poza nim, a także służy jako węzeł między producentami ropy naftowej z Bliskiego Wschodu a kluczowymi rynkami w regionie Azji i Pacyfiku, Europie i Ameryce Północnej.
Iran odpowiada jedynie za około 3 miliony baryłek dziennie produkcji i 1,7 miliona baryłek dziennie eksportu. Kluczowym pytaniem dotyczącym ropy naftowej jest to, czy cieśnina Ormuz, która obsługuje 20% światowych dostaw ropy naftowej, zostanie zablokowana. Źródło: Bloomberg Finance LP, XTB
Dlaczego cieśnina Ormuz jest tak ważna dla produkcji ropy naftowej?
Cieśnina Ormuz jest jednym z głównych morskich szlaków handlowych w skali globalnej. Szacuje się, że cieśnina ta odpowiada za około 11,1% światowego handlu morskiego. W przypadku ropy naftowej wpływ ten jest jednak jeszcze większy. Według najnowszych danych IEA (Międzynarodowej Agencji Energii) szacuje się, że około 30% całkowitego światowego handlu ropą naftową przechodzi przez ten obszar, chociaż w okresie od stycznia do października 2023 r. liczba ta wzrosła do prawie 40%.
Według danych amerykańskiej Administracji Informacji Energetycznej (EAI), w 2022 r. przez cieśninę Ormuz przepływało około 21 milionów baryłek ropy dziennie, co odpowiada 21% światowego zużycia płynnych produktów ropopochodnych. W okresie od 2022 r. do pierwszej połowy 2023 r. przepływ ropy przez ten kanał stanowił ponad jedną czwartą całkowitego handlu ropą drogą morską na świecie. A jeśli dodamy do tego ilość ropy naftowej i kondensatu, które przepłynęły przez cieśninę Ormuz w latach 2020-2022, łączna liczba baryłek wzrośnie do ponad 2,4 miliarda baryłek dziennie, co podkreśla ogromne znaczenie tej enklawy w globalnym handlu ropą naftową.
Cieśnina Ormuz jest głównym szlakiem eksportu ropy naftowej z Iranu, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kuwejtu i Kataru. Eksport ten kierowany jest głównie do Azji, a w szczególności do Chin, Japonii i Indii, choć po wojnie na Ukrainie i sankcjach nałożonych na Rosję, cieśnina zyskała również na znaczeniu w europejskim imporcie ropy naftowej: szacuje się, że około 5% przepływu ropy naftowej przez cieśninę Ormuz jest obecnie kierowane do Europy, co odpowiada około 900 000 baryłek dziennie. Przed konfliktem rosyjsko-ukraińskim import ten wynosił około 700 000 baryłek dziennie, co oznacza, że Europa zwiększyła import ropy o około 25%.
Oprócz ropy naftowej, cieśnina Ormuz odgrywa również znaczącą rolę w transporcie innych surowców, takich jak propan czy gaz ziemny. W przypadku propanu szacuje się, że około 31% światowego handlu przechodzi przez ten obszar, podczas gdy w przypadku gazu ziemnego liczba ta stanowi około 20%. Blokada na tym obszarze może mieć zatem poważne konsekwencje nie tylko dla ropy naftowej, która już doświadczyła pierwszych wzrostów cen, ale także dla handlu innymi surowcami.
Co by się stało, gdyby cieśnina Ormuz została zablokowana?
W ostatnich latach Iran wielokrotnie groził zablokowaniem cieśniny Ormuz, czyniąc to w 2011, 2012 i 2016 roku. Jednak do tej pory cieśnina nie była przedmiotem żadnej znaczącej blokady, z wyjątkiem tej z 1984 r., w szczytowym okresie wojny irańsko-irackiej.
Ewentualna blokada Ormuz może mieć jednak bardzo poważne konsekwencje dla światowego handlu. Szacuje się, że gdyby cieśnina Ormuz została zablokowana, cena ropy naftowej mogłaby osiągnąć nawet od około 150 do 200 dolarów.
W tym scenariuszu trudno jednak przewidzieć, jak będzie kształtować się cena ropy: wszystko zależy od odpowiedzi Izraela na atak Iranu. W tej chwili uważamy, że możliwość złagodzenia konfliktu jest ograniczona, chociaż widzieliśmy to już w kwietniu i rok temu w październiku: reakcja obu stron była ograniczona, co zmniejszyło początkowe wzrosty cen ropy naftowej.
Obecnie cena ropy naftowej wynosi około 75 USD za baryłkę, po wzrostach poniesionych po eskalacji konfliktu na Bliskim Wschodzie. Istnieje jednak możliwość, że ropa naftowa spadnie do 60 USD, dzięki zwiększonej produkcji w krajach OPEC lub wzrostowi liczby pojazdów elektrycznych w Chinach. Cieśnina Ormuz odegra kluczową rolę w określeniu, jak ropa będzie się rozwijać w nadchodzących dniach.
_bedb7c28a8.png)
Ryzyko znacznego wzrostu cen przy obecnych fundamentach rynkowych jest niskie. Jednak blokada cieśniny Ormuz zmieniłaby sytuację. Podczas gdy rynek nie jest jeszcze nadmiernie zaniepokojony tym scenariuszem, nie można wykluczyć weekendowej niespodzianki. Obecnie istnieje tylko 8 otwartych kontraktów na październikową opcję WTI o wartości 100 USD za baryłkę. Niemniej jednak ceny tych opcji wzrosły do najwyższych poziomów od połowy sierpnia. Źródło: Bloomberg Finance LP
Ta publikacja handlowa jest informacyjna i edukacyjna. Nie jest rekomendacją inwestycyjną ani informacją rekomendującą lub sugerującą strategię inwestycyjną. W materiale nie sugerujemy żadnej strategii inwestycyjnej ani nie świadczymy usługi doradztwa inwestycyjnego. Materiał nie uwzględnia indywidualnej sytuacji finansowej, potrzeb i celów inwestycyjnych klienta. Nie jest też ofertą sprzedaży ani subskrypcji. Nie jest zaproszeniem do nabycia, reklamą ani promocją jakichkolwiek instrumentów finansowych. Publikację handlową przygotowaliśmy starannie i obiektywnie. Przedstawiamy stan faktyczny znany autorom w chwili tworzenia dokumentu. Nie umieszczamy w nim żadnych elementów oceniających. Informacje i badania oparte na historycznych danych lub wynikach oraz prognozy nie stanowią pewnego wskaźnika na przyszłość. Nie odpowiadamy za Twoje działania lub zaniechania, zwłaszcza za to, że zdecydujesz się nabyć lub zbyć instrumenty finansowe na podstawie informacji z tej publikacji handlowej. Nie odpowiadamy też za szkody, które mogą wynikać z bezpośredniego czy też pośredniego wykorzystania tych informacji. Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.
