Khủng hoảng chính trị đe dọa nền kinh tế Pháp

Pháp hiện đang rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng sau khi chính phủ của Thủ tướng Michel Barnier bị phế truất qua một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Với 331 phiếu chống, ông Barnier buộc phải từ chức, đẩy đất nước vào tình trạng bất ổn. Hậu quả là Pháp có thể sẽ tiến tới bầu cử quốc hội vào tháng 6 năm 2025, thậm chí có khả năng tổ chức cuộc đua tổng thống mới khi quyền lực của Macron ngày càng suy yếu.

Chính phủ tạm quyền

Trong ngắn hạn, chính phủ Pháp sẽ hoạt động dưới sự lãnh đạo của một chính quyền tạm thời. Điều này đồng nghĩa với việc không có luật mới hay cải cách lớn nào được triển khai. Thay vào đó, một luật đặc biệt sẽ duy trì ngân sách năm 2024, cho phép chính phủ thực hiện các điều chỉnh cần thiết như cập nhật hàng năm về khung thuế thu nhập, nhằm tránh tăng thuế làm ảnh hưởng đến hàng triệu hộ gia đình. Tuy nhiên, biện pháp tình thế này cũng đồng nghĩa với việc không có cải cách tài chính đáng kể hay chương trình chi tiêu công mới nào được thực hiện. Chính phủ mới, khi được bổ nhiệm, sẽ chỉ có thể giải quyết các công việc hàng ngày và xử lý các vấn đề cấp bách, mà không có đủ quyền lực chính trị để thúc đẩy các thay đổi lớn.

Tác động tài chính và thách thức kinh tế

Về mặt tài chính, việc duy trì ngân sách sẽ giúp giảm nhẹ thâm hụt một chút, nhưng vẫn không đủ để đáp ứng các mục tiêu mà Liên minh châu Âu đặt ra. Tình hình nợ công của Pháp vẫn đáng lo ngại, và khoảng cách lãi suất giữa trái phiếu chính phủ Pháp và Đức có thể tiếp tục nới rộng. Tuy nhiên, nhờ sự bảo hộ của liên minh châu Âu, nguy cơ xảy ra khủng hoảng tài chính ở quốc gia này là rất thấp. Dẫu vậy, sự tê liệt chính trị sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế Pháp. Tăng trưởng kinh tế dự kiến sẽ chậm lại, làm trầm trọng thêm các thách thức trên thị trường lao động, và tình trạng bất ổn kéo dài sẽ gia tăng áp lực lên tài chính công. Kết hợp giữa tăng trưởng yếu và thâm hụt ngày càng lớn sẽ khiến Pháp khó đáp ứng các cam kết tài khóa dài hạn.

Triển vọng đầu tư: Bất ổn và thận trọng

Từ góc độ đầu tư, việc không có ngân sách mới và hủy bỏ các đề xuất tăng thuế của liên minh cánh tả được xem là tín hiệu tích cực trong ngắn hạn cho các nhà đầu tư. Không có việc tăng thuế thu nhập hoặc thay đổi về thuế phẳng (PFU), giúp bảo vệ lợi nhuận của nhà đầu tư trong thời gian tới. Kỳ vọng lãi suất giảm trên toàn khu vực đồng euro cũng có thể hỗ trợ môi trường đầu tư ở châu Âu nói chung. Tuy nhiên, các công ty Pháp—đặc biệt là những công ty phụ thuộc vào thị trường nội địa—sẽ tiếp tục đối mặt với khó khăn, với giá cổ phiếu có khả năng chịu áp lực do bất ổn chính trị và kinh tế kéo dài. Điều này khiến môi trường đầu tư trở nên thận trọng và dễ biến động, khi thị trường chờ đợi giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị.

Tìm kiếm Tân thủ tướng: Kỳ vọng và lo lắng

Tổng thống Macron sẽ phải tìm kiếm một thủ tướng mới để thay thế, nhưng sự không chắc chắn xung quanh quá trình này khiến tình hình càng thêm khó lường. Macron, người nổi tiếng với những quyết định bất ngờ, đã làm rộ lên những đồn đoán ở Paris về các ứng cử viên tiềm năng. Những cái tên nổi bật bao gồm Bernard Cazeneuve, cựu thủ tướng có thể làm suy yếu phe đối lập cánh tả; Sébastien Lecornu, một đồng minh trung thành của Macron từ đảng Cộng hòa trung hữu; François Bayrou, nhà chính trị trung dung và là đồng minh quan trọng của Macron; và Jean Castex, cựu thủ tướng nổi tiếng với phong cách lãnh đạo thực tế. Tuy nhiên, bất kể lựa chọn nào, thủ tướng mới sẽ thừa hưởng một chính phủ với quyền lực chính trị hạn chế, khó có thể thực hiện các cải cách táo bạo để giải quyết các thách thức tài khóa và kinh tế của Pháp. Trong khi đó, sự thiếu vắng một định hướng lãnh đạo rõ ràng sẽ tiếp tục cản trở mọi tiến triển đáng kể.

Quyết tâm của Macron và tương lai của nước Pháp

Lãnh đạo cực hữu Marine Le Pen đã lên tiếng chỉ trích Macron, cho rằng ông cần phải quyết định liệu lòng tự hào cá nhân có đáng để đánh đổi tương lai đất nước hay không. Mặc dù vậy, Macron khẳng định quyết tâm hoàn thành nhiệm kỳ đến năm 2027. Tuy nhiên, lập trường này sẽ bị thử thách khi khoảng trống quyền lực ngày càng lớn và khả năng điều hành hiệu quả của ông bị nghi ngờ.

Kết luận: Tương lai đầy bất ổn chờ đợi Pháp

Giai đoạn tê liệt chính trị này đang đặt ra những hệ lụy nghiêm trọng cho cả kinh tế trong nước lẫn thị trường tài chính. Mặc dù rủi ro khủng hoảng tài chính ngay lập tức là thấp, nhưng sự bất ổn kéo dài sẽ ảnh hưởng nặng nề đến tăng trưởng kinh tế và làm giảm niềm tin của nhà đầu tư. Khi các cuộc bầu cử tiếp theo còn cách xa, Pháp đang đối mặt với một giai đoạn bất ổn chính trị kéo dài, đầy thách thức cho cả các nhà hoạch định chính sách lẫn người dân. Trong khi đó, giới đầu tư sẽ tiếp tục thận trọng, chờ đợi một môi trường chính trị ổn định hơn.

Thị trường trái phiếu của Pháp vẫn ổn định bất chấp những biến động chính trị gần đây. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Pháp đã giảm 0,55% trong ngày hôm qua, trong khi chênh lệch giữa trái phiếu Pháp và Đức kỳ hạn 10 năm cũng thu hẹp 4,28% trong hôm nay. Chỉ số CAC 40 giảm nhẹ trong phiên hôm nay và đang hướng về khu vực hỗ trợ 6.600-6.950 điểm. Nguồn: xStation

By Antoine Andreani, Head of Research at XTB France.