Tâm lý thị trường và Vị thế

Trong bài học này, bạn sẽ tìm hiểu các vấn đề:

• Tại sao tâm lý thị trường lại đóng vai trò quan trọng trong giao dịch
• Cách đo lường tâm lý thị trường
• Dữ liệu vị thế có thể cung cấp thông tin gì?

Mặc dù giá của tài sản phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố cơ bản và yếu tố kỹ thuật, chúng cũng có thể bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường. Trong thực tế, thị trường chủ yếu được thúc đẩy bởi cảm xúc, và tâm lý có thể được phản ánh trong giá cả.

Ví dụ, thị trường đã rơi vào tình trạng lo lắng trước chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Trong khi phần lớn kết quả từ các cuộc thăm dò trước đó đã dự đoán chiến thắng cho Hillary Clinton, thị trường bị sốc khi Trump là người chiến thắng. Phản ứng lo lắng đã dẫn đến việc bán tháo đồng đô la Mỹ và các chỉ số của Hoa Kỳ. Nhưng ngay khi sự căng thẳng dịu đi, các trader lại bắt đầu đổ xô vào mua USD và chứng khoán Mỹ. Lý do là gì? Bởi vì các chính sách của Trump được đánh giá là tích cực cho nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, phản ứng đầu tiên được xác định chủ yếu bởi tình cảm, không phải bởi các yếu tố cơ bản. Đó là lý do tại sao cần xem xét đến tâm lý thị trường khi giao dịch và biết rõ chỉ số nào sẽ có ích trong thị trường này.

Vậy chính xác thì tâm lý thị trường là gì?

Tâm lý thị trường có thể được định nghĩa là thái độ chung của các nhà đầu tư đối với một tài sản cụ thể hoặc toàn bộ thị trường. Đó là cảm giác hoặc nhịp điệu của một thị trường, hoặc tâm lý, được thể hiện thông qua các hoạt động và chuyển động giá. Điều quan trọng cần nhớ là tình cảm không phải lúc nào cũng dựa trên nguyên tắc cơ bản. Điều đó có nghĩa là các nhà đầu tư có thể có một cái nhìn cụ thể dựa trên những gì họ cảm nhận hơn là những gì họ nhìn thấy. Hãy ghi nhớ nguyên tắc "Mua theo tin đồn, bán theo thực tế".

Tình cảm có thể được mô tả là bi quan (bearish), thờ ơ (neutral) hoặc lạc quan (bullish). Khi tâm trạng bi quan chiếm ưu thế tức là chứng khoán đang đi xuống. Điều tương tự cũng áp dụng cho forex - tâm lý bi quan sẽ tạo áp lực cho tiền tệ. Mặt khác, tâm lý lạc quan là tin hiệu tích cực, hỗ trợ thị trường cổ phiếu và forex.

Tâm lý thị trường được đo lường như thế nào?

Đây là phần khó khăn. Làm thế nào để đo lường được một thứ liên quan chặt chẽ với tâm lý học? Đối với thị trường tài chính, ai cũng có ý kiến riêng của mình và mọi người đều tìm kiếm lợi nhuận. Dĩ nhiên, có một số chỉ số dựa trên các cuộc thăm dò được tiến hành giữa những người tham gia thị trường. Dưới đây là một số trong những chỉ số phổ biến nhất:

• AAII Bull and Bear - Khảo sát tâm lý nhà đầu tư AAII có lẽ là cuộc khảo sát phổ biến nhất của Wall Street. Cuộc khảo sát được tiến hành giữa các thành viên AAII mỗi tuần. Tại đây, họ sẽ trả lời cùng một câu hỏi đơn giản. Kết quả được tổng hợp vào Khảo sát tâm lý nhà đầu tư AAII - cung cấp cái nhìn sâu sắc về tâm lý của các nhà đầu tư cá nhân. Khảo sát tâm lý nhà đầu tư AAII đã trở thành thước đo để theo dõi tâm trạng của các nhà đầu tư cá nhân. Kết quả khảo sát hàng tuần được công bố trên các trang web như Bloomberg và được nhiều người tham gia thị trường theo dõi rộng rãi.
• Chỉ số sợ hãi và tham lam CNN - Chỉ số sợ hãi và tham lam không dựa trên kết quả khảo sát giữa các nhà đầu tư, mà được tính từ các thang đo khác, bao gồm cả các chỉ số liên quan đến tâm lý của thị trường như chỉ số VLX. Kết quả được biểu thị trên thang điểm từ 0 đến 100. Khi kết quả càng cao, cho thấy các nhà đầu tư càng tham lam. Kết quả ở mức 50 điểm được coi là trung tính.
• Tâm lý thị trường của XTB - bạn có thể kiểm tra tâm lý thị trường trên xStation 5, nền tảng giao dịch tiên tiến nhất của chúng tôi. Tất cả những gì cần làm là đăng nhập và tìm kiếm Tâm lý thị trường trong mục Phân tích thị trường.

Ngoài ra còn có các chỉ số và khảo sát khác nhưng ba chỉ số này là phổ biến nhất đối với các trader và thường xuyên được cập nhật.

Vị thế - một cách tiếp cận khác với tâm lý thị trường

Vị thế có thể là một chỉ số khác để đánh giá tâm lý thị trường. Trong khi các khảo sát tâm lý giúp mô tả quan điểm của thị trường, vị thế thể hiện điều đó dưới dạng số lượng các giao dịch được mở. Điều đó có nghĩa là tâm lý bi quan hay lạc quan có thể được thể hiện qua số lượng vị thế bán hay mua trên thị trường của một đồng tiền, hàng hóa hoặc hợp đồng tương lai của một chỉ số cụ thể. Ví dụ: Nếu báo cáo cho thấy số lượng vị thế mua (lệnh mua) của USD tăng đều, có nghĩa là thị trường này có triển vọng tăng giá.

Báo cáo phổ biến nhất và quan trọng nhất về số lượng vị thế là Báo cáo cam kết của nhà giao dịch CFTC. Mỗi thứ 3, báo cáo này sẽ phân tích lãi suất mở riêng cho các thị trường. Số liệu được thống kê từ 20 nhà giao dịch trở lên, đang nắm giữ số lượng vị thế bằng hoặc cao hơn các mức báo cáo được thiết lập bởi CFTC. Về cơ bản, báo cáo CFTC cho thấy số lượng vị thế mua hay bán đối với mỗi hợp đồng tương lai cho 3 đối tượng trader khác nhau: trader thương mại, trader phi thương mại và trader không báo cáo. Theo chúng tôi, số lượng giao dịch được mở bởi các trader phi thương mại là quan trọng nhất, vì chúng có tác động lớn nhất đến giá của tài sản.

Nguồn: Bloomberg

Ví dụ: Biểu đồ trên thể hiện số lượng vị thế đầu cơ mua ròng trên thị trường Dầu. Nói cách khác, biểu đố cho thấy sự khác biệt giữa số lượng vị thế mua và vị thế bán. Con số này càng cao chứng tỏ rằng tâm lý thị trường có phương hướng rõ ràng. Như chúng ta có thể thấy trên biểu đồ, số lượng vị thế mua ròng khá cao, điều đó có nghĩa là tâm trạng thị trường khá lạc quan.

Mỗi báo cáo từ CFTC có thể được phân tích theo cách này và mỗi báo cáo sẽ cung cấp thông tin tương tự. Vậy thông tin này có thể được ứng dụng vào giao dịch như thế nào?

Ứng dụng vào thực tế

Bây giờ bạn biết chính xác tình cảm thị trường là gì và làm thế nào nó có thể được đo lường. Bạn cũng biết cách phân tích dữ liệu định vị được cung cấp không chỉ bởi CFTC, mà còn bởi các ngân hàng và các tổ chức khác. Tuy nhiên, nó vẫn chưa được nói cách sử dụng thông tin trong thực tế. Như bạn đã biết, nếu thị trường tăng giá, điều đó có nghĩa là nó kỳ vọng các chỉ số hoặc tiền tệ sẽ tăng. Trong tình huống như vậy, định vị sẽ hiển thị rất nhiều vị trí dài mở. Điều đó có thể có nghĩa là nếu có điều gì đó bất ngờ xảy ra, thì các nhà đầu tư sẽ phải đóng giao dịch nhanh chóng, điều này có thể dẫn đến sự sụt giảm đáng kể của giá của tài sản đó. Như bạn có thể thấy, một tình huống tương tự đã xảy ra vào tháng 3 năm 2015 với đồng đô la Mỹ. Thị trường là đồng đô la dài và định vị dài ròng ở mức cực kỳ cao.

Fed, tuy nhiên, đã quyết định trong cuộc họp của mình không gửi tín hiệu diều hâu, buộc các nhà giao dịch phải đóng đô la của họ lâu. Điều đó dẫn đến sự sụt giảm đáng kể của đồng đô la Mỹ đã gửi EURUSD từ 1,05 xuống 1,10 trong vòng chưa đầy 3 giờ, như thể hiện trên biểu đồ dưới đây.

Hơn nữa, dữ liệu tình cảm cũng có thể được sử dụng để xác định xem liệu có tiềm năng nào để tiếp tục di chuyển gần đây không. Ví dụ: nếu bạn thấy xu hướng tăng tốt đẹp trên các chỉ số chứng khoán, nhưng tâm lý vẫn cực kỳ tăng và định vị cũng cao, điều đó có thể có nghĩa là có nhiều tiềm năng để tiếp tục di chuyển. Nếu toàn bộ thị trường dài, thì ai sẽ mua cổ phiếu hơn nữa?

Tất cả mà ngỡ là vàng

Như chúng tôi đã chỉ ra, tâm lý thị trường có thể là một công cụ hữu ích trong việc phân tích thị trường. Nó có thể hoạt động như một chỉ báo đối lập, nhưng cũng có thể hiển thị nếu còn lại nhiên liệu để cho động thái gần đây tiếp tục. Tuy nhiên, một điều cần được ghi nhớ. Các chỉ số về tình cảm và định vị là những thứ bị tụt lại, điều đó có nghĩa là nó khá bình thường để thấy sự thay đổi của chúng sau đó, chứ không phải trước một động thái cụ thể. Đó là lý do tại sao chúng nên được sử dụng như một công cụ bổ sung chứ không phải là chỉ số duy nhất để phân tích hành vi thị trường.

Nội dung này chỉ được cung cấp mang tính thông tin chung và là tài liệu đào tạo. Bất kỳ ý kiến, phân tích, giá cả hoặc nội dung khác không được xem là tư vấn đầu tư hoặc khuyến nghị được hiểu theo luật pháp của Belize. Hiệu suất trong quá khứ không nhất thiết chỉ ra kết quả trong tương lai và bất kỳ khách hàng quyết định dựa trên thông tin này đều hoàn toàn tự chịu trách nhiệm. XTB sẽ không nhận trách nhiệm đối với bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, bao gồm nhưng không giới hạn, bất kỳ tổn thất lợi nhuận nào, có thể phát sinh trực tiếp hoặc gián tiếp từ việc sử dụng hoặc phụ thuộc vào thông tin đó. Tất cả các quyết định giao dịch phải luôn dựa trên phán quyết độc lập của bạn.
Xin lưu ý rằng thông tin và nghiên cứu dựa trên dữ liệu lịch sử hoặc hiệu suất trong quá khứ không đảm bảo hiệu suất hoặc kết quả trong tương lai.
Đầu tư CFD dùng đòn bẩy sẽ có một tỷ lệ rủi ro đáng kể. Hình thức đầu tư này có thể không phù hợp với tất cả mọi người, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn đã hiểu rõ các rủi ro.