Trading czy inwestowanie? W tym artykule tłumaczymy na czym polega trading oraz jak kontrolować ryzyko związane z inwestowaniem krótkoterminowym.
Być może niektórzy nie zgodzą się z tą tezą, ale uważamy, że trading stał się podstawą rozwoju współczesnej cywilizacji. Dzięki nowym technologiom inwestorzy dokonujący codziennych transakcji na rynkach finansowych dostarczają potrzebną płynność pozwalającą na niezachwiane działanie notowań tysięcy spółek giełdowych, towarów, surowców, walut czy aktywów cyfrowych. Miliony traderów na całym świecie codziennie angażuje się w rywalizację gdzie podaż nieustannie ściera się z popytem, co skutkuje wyceną określonego aktywa. Na czym polega trading? Zdaniem wielu, trading to ciągłe oswajanie oraz kontrolowanie strachu i chciwości - dwóch emocji, które rządzą rynkami finansowymi i wpływają na cykle hossy oraz bessy.
W tym artykule skupimy się na tym czym jest trading oraz przedstawimy podstawowe zasady, którymi powinien kierować się każdy trader.
Czym jest trading?
Trading możemy zdefiniować jako podejmowanie działań polegających na kupnie lub sprzedaży, czyli obrocie wybranymi aktywami w celu osiągnięcia zysku. Podstawą tradingu jest umiejętne przewidywanie przyszłego zachowania ceny wybranego instrumentu. Gdy traderzy prawidłowo przewidują zmiany na wykresie, transakcja przynosi zysk. Gdy rynek zachowuje się przeciwnie do kierunku transakcji - odnotowują oni stratę. Przyjmuje się, że trading to aktywne zawieranie transakcji (krótko- lub średnioterminowych), w odróżnieniu od inwestowania, któremu często towarzyszą inne motywacje oraz dłuższy horyzont inwestycyjny. Aby prawidłowo i z większą skutecznością prognozować przyszłość, traderzy skupiają się na powiększaniu swojej wiedzy, doświadczenia czy warsztatu (analiza techniczna, analiza fundamentalna itp.), a także ćwiczeniu swojej psychologii, która jest podstawą funkcjonowania rynku.
Trading może mieć miejsce zarówno w przypadku instrumentów lewarowanych takich jak OIL, US500 czy Bitcoin, jak i zwykłych akcji giełdowych czy innych instrumentów nielewarowanych, ponieważ zasadniczym fundamentem tradingu jest prawidłowe przewidywanie przyszłych zmian na wykresie. Istnieją traderzy, którzy handlują tylko na wybranych instrumentach, skupiając się na badaniu i prognozowaniu zachowania się cen w obrębie jednego lub kilku sektorów. Inni natomiast handlują każdym instrumentem dysponującym zadowalającą zmiennością, a ich głównym punktem odniesienia jest zachowanie się ceny nałożone na psychologię i czynniki zewnętrzne (makroekonomia, polityka monetarna, cykliczność itp.). Trading nie ma żadnych ograniczeń, a traderzy mogą dowolnie wybierać, czym handlują.
Dwa kierunki rynku
Rolą tradera jest poprawne przewidzenie w którą stronę podąży rynek. Jeśli uważa on, że ceny będą spadać, wówczas warto zająć tzw. krótką pozycję (short - transakcję sprzedaży) która pozwala osiągnąć zysk, gdy cena rzeczywiście zacznie spadać. Jeżeli jednak trader spodziewa się wzrostu ceny danego aktywa, powinien zawrzeć transakcję kupna (long - długą pozycję) i zyskać, jeśli jego przypuszczenia okażą się prawdziwe.
Zajęcie krótkiej pozycji jest możliwe w przypadku instrumentów pochodnych, takich jak lewarowane CFD. Na akcjach i ETF-ach pozbawionych dźwigni finansowej, inwestorzy mogą jedynie kupować lub sprzedawać (zamykać otwartą pozycję) a zajmowanie krótkich pozycji nie jest możliwe.
Dla zobrazowania działania pozycji długiej BUY (long) i krótkiej SELL (short) posłużmy się przykładem:
Tomek otworzył długą pozycję (BUY) za pomocą kontraktu różnic kursowych (CFD) na Bitcoin po cenie 19 500 USD.
W tym samym czasie Monika otworzyła krótką pozycję (SELL) za pomocą kontraktu różnic kursowych (CFD) na Bitcoin również po cenie 19 500 USD.
W ciągu następnych trzech godzin cena Bitcoina wzrosła do 20 300 USD. W tej sytuacji Tomek odnotuje zysk, natomiast Monika odnotuje stratę.
Nazajutrz Monika otworzyła krótką pozycję (SELL) za pomocą kontraktu różnic kursowych (CFD) na Bitcoin po cenie 21 500 USD. Tomek spodziewał się dalszych wzrostów ceny Bitcoina i ponownie otworzył długą pozycję (BUY) za pomocą kontraktu różnic kursowych (CFD) również po cenie 21 500 USD.
W ciągu 3 godzin cena Bitcoina spadła do 19 000 USD. W tej sytuacji Monika odnotowała zysk, natomiast Tomek odnotował stratę.
Trading czy inwestowanie?
Choć zarówno aktywny trading, jak i inwestowanie są formami handlu przez co wiąże się z nimi ryzyko, to co do zasady możemy wymienić kilka podstawowych różnic między tymi dwoma metodami handlu:
Zestawiając ze sobą te dwa rodzaje lokowania kapitału, możemy również dojść do wniosku, że nie wykluczają się one wzajemnie, ponieważ każdy może jednocześnie budować portfel składający się z inwestycji o długoterminowym horyzoncie, jak i aktywnie spekulować na cenach w krótkim terminie.
Przykładowo Klienci XTB mogą inwestować w spółki takie jak Microsoft, Apple czy Tesla, co nie wyklucza faktu, że w tym samym czasie mogą spekulować na cenie Bitcoina, złota czy ropy naftowej. Oczywiście oba rodzaje handlu mają swoje specyficzne czynniki ryzyka. Dla akcjonariusza, który zamierza trzymać akcje spółki X do końca życia, te czynniki ryzyka są inne niż dla kogoś, kto zamierza trzymać otwarte pozycje na ropie przez najbliższe dwa dni. Dodatkowo, każda branża ma swoją indywidualną specyfikę i czynniki, które kształtują cenę określonych aktywów wpływając na podaż i popyt.
Posłużmy się przykładami czynników ryzyka dla różnych aktywów:
- Apple - może to być sukces nowego produktu (nowy iPhone, headset VR), udane wyniki finansowe, zmiany w akcjonariacie, problemy z półprzewodnikami
- Ropa - aktywność OPEC+, raporty o zapasach (DoE, API) globalna sytuacja gospodarcza
- Bitcoin - całkowita ilość bitcoinów dostępnych na rynku (halving)
- NASDAQ (US100) - aktywność instytucjonalna, sentyment do ryzyka rynkowego, polityka monetarna Fed,
- EURUSD - siła gospodarki (PKB), bilans handlowy, polityka i decyzje banków centralnych (Fed i EBC), nastroje konsumentów, indeksy ISM, PMI itp.
Wybór narzędzi inwestycyjnych
Oczywiście inwestorzy długoterminowi chętniej korzystają z ofert akcji i funduszy ETF, które mogą być utrzymywane w nieskończoność. W zależności od dokonanego wyboru inwestorzy mogą otrzymywać dywidendy oraz nabywać prawo do głosu na zgromadzeniach akcjonariuszy. Akcje i ETF-y nadają się do utrzymywania pozycji w długim terminie ze względu na brak kosztów utrzymywania pozycji oraz strukturę i specyfikę tych instrumentów.
Spośród tysięcy akcji oraz ETF-ów najpopularniejsze są fundusze indeksowe takie jak iShares Core S&P500 UCITS ETF (CSPX.UK) czy ETF-y dające ekspozycję na metale szlachetne jak iShares Physical Gold ETC (IGLN.UK). Spośród setek ETF-ów można również znaleźć branżowe ETF-y, które oferują ekspozycję na konkretny, wybrany sektor, taki jak rynki wschodzące, sektor blockchain czy producenci samochodów.
Traderzy chętniej spekulują na lewarowanych instrumentach pochodnych na indeksy (US100, US500, DE30), na ropę (OIL, OIL.WTI) czy kryptowaluty. Popularne są również metale szlachetne takie jak złoto i srebro czy inne towary i surowce, takie jak gaz ziemny, cukier lub pszenica. W ofercie XTB znajdziesz również lewarowane CFD na akcje, które pozwalają na wykorzystanie dźwigni finansowej w trakcie spekulacji na akcjach setek spółek giełdowych takich jak Amazon, Microsoft czy Bayer. Ze względu na dostęp do dźwigni finansowej i koszt utrzymywania pozycji (punkty swapowe), instrumenty te nadają się raczej do inwestycji krótkoterminowych.
Więcej o CFD można przeczytać w tym artykule.
5 fundamentów tradera
Zarządzanie ryzykiem
Ryzyko jest nieodłącznym elementem tradingu. Umiejętne ograniczanie ryzyka pozwala uniknąć strat i daje inwestorowi szansę na zachowanie zysków. Nie da się mieć racji przez cały czas, a rynek prędzej czy później pokaże Ci, że jesteś w błędzie. Ważne jest to, co wtedy zrobisz. Trading jest odpowiedni dla osób, które są świadome ogromnego ryzyka utraty kapitału, które jest nieodłącznym elementem spekulacji i rynku. W XTB doskonale rozumiemy czym jest ryzyko, dlatego na platformie xStation 5 udostępniamy naszym klientom dziesiątki narzędzi analitycznych, od narzędzi analizy technicznej po wiadomości i analizy rynkowe oraz umożliwiamy stosowanie zleceń defensywnych, takich jak stop loss, take profit czy trailing stop loss. Do podstawowych elementów zarządzania ryzykiem zalicza się ucinanie strat zanim zaczną rosnąć oraz umiejętne zamykanie zyskownych pozycji.
Więcej o zleceniach defensywnych można przeczytać w tym artykule.
Zdobywanie wiedzy
Wiedza jest kluczem do sukcesu każdego tradera. Nie warto ograniczać się jedynie do studiowania rynku poprzez naukę analizy technicznej czy fundamentalnej, ale również do poznania natury i specyfikacji instrumentów, którymi zamierza się handlować.
Badanie psychologii
Psychologia jest tym, na czym opierają się wyceny wszystkich aktywów. Bo to właśnie odbiór napływających informacji lub przekonania rynku na temat przyszłości kształtują ceny instrumentów. Rynek bez wątpienia jest miejscem wymagającym. Czasami zdarza się, że pozytywne informacje powodują spadki, a negatywne okazują się katalizatorem wzrostów. Aby zrozumieć, jak działa giełdowe wahadło, warto uważnie studiować psychologię człowieka i odczytywać ją w kontekście szumu informacyjnego.
Determinacja
Determinacja ma wiele twarzy, w przypadku tradingu może oznaczać studiowanie wykresów, obserwację rynku oraz zdobywanie wiedzy o której pisaliśmy wyżej. Bez pasji i zaangażowania trudno o przewagę w miejscu, gdzie każdy chce osiągnąć sukces i zarobić pieniądze. Pamiętaj, że grasz z "żywym przeciwnikiem", a po drugiej stronie znajdziesz innych traderów lub napisane przez nich algorytmy.
Emocje pod kontrolą
Podstawą tradingu jest opanowanie emocji i nabycie instrumentalnego podejścia do pieniędzy. Obawiając się strat ciężko jest osiągnąć rynkowy sukces. Dlatego tak ważne jest, aby pozbawić swoje decyzje inwestycyjne emocjonalnego zabarwienia i zachować chłodną głowę, działając zgodnie z obraną wcześniej strategią. Trading wiąże się z ryzykiem, ale jeśli w grę wchodzą emocje, to ryzyko strat wzrasta. Dlatego tak ważne jest dbanie o własny umysł i poziom pewności siebie.
Najpopularniejsze instrumenty wśród traderów
Poniżej wymieniamy pięć przykładów instrumentów finansowych, które są wyjątkowo popularne wśród traderów:
S&P500 (US500) - największy na świecie indeks giełdowy, na który składają się ceny akcji 500 największych spółek notowanych na giełdzie w Stanach Zjednoczonych. Indeks ten był niegdyś wykorzystywany jako jeden z kluczowych mierników kondycji światowej i amerykańskiej gospodarki. Algorytm wybiera spółki wchodzące w skład indeksu, a jego skład ulega zmianie.
NASDAQ (US100) - indeks giełdowy, który szczególną popularność zyskał w okresie boomu "dot-com" na początku nowego tysiąclecia (rok 2000). Indeks zawiera w sobie 100 spółek, z których znaczna część działa w branży technologicznej, co sprawia, że jego zmienność jest zwykle wyższa niż indeksu S&P500.
OIL - ropa naftowa jest nadal jednym z podstawowych surowców na świecie wykorzystywanym głównie w transporcie. Można powiedzieć, że ropa wciąż napędza światową gospodarkę. Instrument ten od dziesięcioleci przyciąga spekulantów, a jego podatność na decyzje OPEC+ i zewnętrzne czynniki kształtujące ceny ropy sprawia, że jest on popularnym narzędziem zarówno wśród instrumentów pochodnych, jak i produktów inwestycyjnych (ETF-y i akcje spółek naftowych)
EURUSD - najpopularniejsza na świecie para walutowa, będąca jedną z miar względnej siły gospodarek Stanów Zjednoczonych oraz strefy euro.
Bitcoin - jako wizytówka technologii blockchain i całego sektora kryptowalut, Bitcoin przyciąga uwagę zarówno traderów jak i inwestorów. Dzięki rekordowym stopom zwrotu jakie obserwowaliśmy od momentu powstania rynku kryptowalut, rynek z zapartym tchem śledzi ich notowania. Bitcoin doczekał się również rosnącej w siłę konkurencji, a popularność pierwszej z kryptowalut od wielu lat próbuje dogonić Ethereum.
Platforma xStation5 oferuje dostęp do ponad 5600 instrumentów, w tym akcji, ETF-ów i kontraktów CFD na towary, surowce, kryptowaluty, metale szlachetne czy akcje i ETF-y.
Trading - zalety i wady
Trzeba również zauważyć, że trading ma swoje zalety i wady, które należy przedstawić. Niektóre z zalet związane są z dostępem do platformy transakcyjnej dzięki aplikacji mobilnej xStation. Poniżej wymieniamy najważniejsze z nich.
Ryzyko i środki zaradcze
Chcielibyśmy zakończyć ten krótki artykuł sekcją o ryzyku, aby podkreślić, jak ważne w tradingu jest jego identyfikacja i ograniczenie. Poniżej wymienimy narzędzia i działania, które można wykorzystać w procesie, którego celem jest ograniczenie ryzyka do niezbędnego minimum:
- Stosowanie automatycznych zleceń obronnych w handlu CFD (Stop Loss, Take Profit, Trailing Stop Loss)
- Stosowanie automatycznych zleceń oczekujących sprzedaży w handlu akcjami i ETF-ami (Sell Stop, Sell Limit)
Więcej na ten temat można przeczytać w tym artykule.
Jako Trader będziesz podejmował decyzje, które powinny być oparte na sprawdzonej strategii:
- Opracuj kilka podstawowych zasad, których nie będziesz łamać
- Trzymaj się ustalonych zasad strategii
- Naucz się kontrolować swoje emocje nawet w obliczu straty lub ograniczonego zysku
- Prowadź dziennik tradera i analizuj swoje decyzje
- Ucz się poprzez monitorowanie własnych błędów i trafnych decyzji
- Kontroluj chciwość i strach
- Wśród działań może być również pośrednie zmniejszenie ryzyka straty. Zdobycie odpowiedniej wiedzy może znacznie zwiększyć Twoją pewność siebie i sprawić, że trading będzie bardziej efektywny:
- Studiowanie analizy technicznej i fundamentalnej
- Zdobywanie wiedzy na temat aktywów, na których spekulujesz
- Identyfikowanie najważniejszych informacji rynkowych
- Uruchamianie procesu przyczynowo-skutkowego i przenoszenie go na scenariusz rynkowy
Platforma xStation5 pomaga Ci na każdym etapie tego procesu zapewniając między innymi:
- Dostęp do materiałów analitycznych i wiadomości rynkowych
- Sekcję edukacyjną z setkami godzin bezpłatnych kursów online
- Narzędzia analizy technicznej i fundamentalnej
- Zaawansowane narzędzia do tworzenia wykresów
- Kalendarz wydarzeń ekonomicznych i giełdowych
- Otwartą obsługę klienta 24 godziny na dobę, 5 dni w tygodniu
Ta publikacja handlowa jest informacyjna i edukacyjna. Nie jest rekomendacją inwestycyjną ani informacją rekomendującą lub sugerującą strategię inwestycyjną. W materiale nie sugerujemy żadnej strategii inwestycyjnej ani nie świadczymy usługi doradztwa inwestycyjnego.
Materiał nie uwzględnia indywidualnej sytuacji finansowej, potrzeb i celów inwestycyjnych klienta. Nie jest też ofertą sprzedaży ani subskrypcji. Nie jest zaproszeniem do nabycia, reklamą ani promocją jakichkolwiek instrumentów finansowych.
Publikację handlową przygotowaliśmy starannie i obiektywnie. Przedstawiamy stan faktyczny znany autorom w chwili tworzenia dokumentu. Nie umieszczamy w nim żadnych elementów oceniających. Informacje i badania oparte na historycznych danych lub wynikach oraz prognozy nie stanowią pewnego wskaźnika na przyszłość.
Nie odpowiadamy za Twoje działania lub zaniechania, zwłaszcza za to, że zdecydujesz się nabyć lub zbyć instrumenty finansowe na podstawie informacji z tej publikacji handlowej. Nie odpowiadamy też za szkody, które mogą wynikać z bezpośredniego czy też pośredniego wykorzystania tych informacji.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.