Komentarz giełdowy: Rynki przegapiły 'Moment Minsky'ego?

Kupujący kolejny dzień z rzędu zdominowani są przez podaż. Fala wyprzedaży przelewa się przez światowe rynki finansowe, choć byki ponownie dziś próbują wyrównać szanse. Czy to odpowiedni moment, by wspomnieć o teorii niestabilności finansowej?

Twórcą teorii był Hyman Minsky, ekonomista, którego opracowania zyskały na popularności podczas kryzysu z 2008 roku. W swoich pracach opisywał procesy i powtarzające się schematy w koniunkturze gospodarczej, która nierozerwalnie wiąże się z kondycją rynków finansowych. Do powszechnego użycia wszedł termin ‘Momentu Minsky’ego’ oznaczający punkt zwrotny w globalnym systemie finansowym. 

Teoria podkreśla ryzyko inwestycji podejmowanych w czasie ożywienia gospodarczego, gdy inwestorzy prognozują wykładnicze wzrosty, bazując na aktualnym stanie gospodarki. W takich sytuacjach zyski ostatecznie mogą przestać spełniać wygórowane oczekiwania i przyczynić się do rosnącego negatywnego sentymentu zwiastującego załamanie. Sytuację tą oddają dobrze wzrost obaw wokół recesji i dzisiejszy odczyt kurczącego się PKB Wielkiej Brytanii.

Z kolei w czasach słabnącej koniunktury powstaje struktura zobowiązań finansowych, która zachowuje spory margines bezpieczeństwa i mimo niesprzyjających okoliczności pozwala wywiązywać się z obsługi długu, oczekiwania inwestorów są znacznie mniejsze i mniej pieniądza znajduje się na rynkach. Gdy przychodzi czas odreagowania, okazuje się, że przyjęty margines bezpieczeństwa jest zbyt duży i oczekiwania inwestorów ponownie rosną, co powoduje wzrosty i powrót kapitału na rynek. Według Minsky'ego wzrost udziału długu szybko podnosi wówczas wyceny aktywów kapitałowych, a instytucje finansowe i przedsiębiorstwa ponownie ‘eksperymentują’ nad optymalnym zwiększeniem udziałów w finansowaniu. Tym samym testują granicę i ostatecznie doprowadzają do powstania ‘gospodarki boomu’, która w tym modelu z natury skazana jest na powtórzenie cyklu. 

Tendencja do finansowania długiem wśród instytucji finansowych spada w otoczeniu wyższych stóp procentowych, co powoduje zmniejszenie się inwestycji, a presja na niższe stopy zadłużenia może przyczyniać się do spadku cen aktywów. Dziś obserwujemy zacieśnianie polityki monetarnej banków centralnych i redukcję bilansu FED’u co świadczy o tym, że pieniądz obecnie ściągany jest z rynku, co stawia rynki finansowe pod presją. Taki model zdecydowanie nie wspiera gospodarki ‘boomu’ i po potężnym wzrostowym cyklu może zwiastować dłuższy okres osłabienia. Oznaczałoby to, że rynki finansowe wciąż mają do zrobienia kilka kroków wstecz i muszą odrobić lekcję. Model Minsky'ego wpisuje się w koncepcje rynkowego wahadła, ale zawiera w sobie dozę optymizmu, ponieważ po każdej fazie wyprzedaży przychodzi ostatecznie powrót do cyklu wzrostowego, w którym byki dominują sprzedających. 

Dziś siłę pokazują akcje spółek posiadających ugruntowaną markę i stabilne zyski, zyskują McDonalds i Costco. Słabo radzi sobie z kolei sektor bankowy zarówno w Stanach, gdzie wyprzedaż kontynuują walory Wells Fargo i Bank of America, na fali wzrostów odbijać próbował polski sektor bankowy, WIG Banki wymazał większą część strat z początku sesji i zakończył sesję na blisko 1,1% minusie.

Amerykańskie indeksy próbują odrabiać straty po bardzo słabym otwarciu, S&P 500 walczy o powrót powyżej 4000 punktów, niewiele traci Dow Jones, który notowany jest na 0,1% minusie. Technologiczny NASDAQ, który doświadczał w ostatnim czasie potężnej wyprzedaży, próbuje wzbić się powyżej 12 000 punktów i notowany jest na niewielkim, 0.2% plusie. Wyraźnie słabiej radzą sobie dziś europejskie indeksy, DAX i FTSE tracą powyżej 1,2%. WIG20 ponownie znalazł się pod presją i osunął się poniżej granicy 1700 punktów i notowany jest na poziomach z lata 2020 roku.

Eryk Szmyd

Analityk rynków finansowych XTB