Thị trường sẽ ra sao trước các quyết sách của Trump trong giai đoạn đầu nhậm chức?

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, Donald Trump gợi ý rằng nếu tái đắc cử, ông sẽ trở thành "nhà độc tài trong một ngày." Ông biện minh điều này bằng việc sẽ nhanh chóng ký một loạt sắc lệnh hành pháp quan trọng. Trump tuyên bố ưu tiên của ông sẽ là đóng cửa biên giới, tập trung vào an ninh và kinh tế Mỹ, được tóm gọn trong khẩu hiệu  “drill, drill.”

Danh sách các quyết định đầu tiên tiềm năng của Trump khá dài, bao gồm chủ yếu các vấn đề nhập cư, hoạt động của nhà nước, chính sách thuế quan và các vấn đề nội bộ. Có thông tin cho rằng sẽ có 60 hoặc thậm chí 100 sắc lệnh, báo hiệu một khởi đầu đầy quyết liệt cho nhiệm kỳ tổng thống. Tuy nhiên, các cải cách năm 2017, đặc biệt là đầu năm đó, mặc dù được truyền thông đánh giá cao và có ảnh hưởng tích cực đến thị trường tài chính, nhưng không mang lại kết quả kinh tế ấn tượng. Lần này liệu có khác biệt?

Trục xuất hàng loạt?

Trump nhấn mạnh rằng chưa từng có chương trình trục xuất hàng loạt nào trong lịch sử Mỹ. Hiện có hơn 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp ở Mỹ, nhưng Trump có khả năng tập trung vào dưới 10% trong số họ đã vi phạm pháp luật. Theo báo cáo gần đây của Wall Street Journal, Trump đang cân nhắc áp đặt tình trạng khẩn cấp tại biên giới với Mexico. Ngoài việc trục xuất tiềm năng, Trump chắc chắn sẽ ký sắc lệnh tăng cường xây dựng bức tường tại biên giới với Mexico và hạn chế dòng người nhập cư mới, khiến họ khó vào Mỹ hơn. Những quyết định này có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến tỷ giá đồng peso Mexico. Trump cũng có ý định hạn chế cái gọi là “quyền công dân theo nơi sinh,” tức là quyền công dân của con cái người nhập cư sinh ra trên đất Mỹ. Tuy nhiên, thay đổi này có thể gặp khó khăn do các quy định trong hiến pháp. Việc khôi phục lệnh cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với công dân một số quốc gia Hồi giáo, từng được áp dụng vào năm 2017 và bị Tổng thống Biden bãi bỏ, cũng rất có khả năng xảy ra.

Ân xá cho người ủng hộ?

Trump đã nhiều lần gọi những người bị bắt vì tấn công Điện Capitol vào ngày 6/1/2021 là “tù nhân chính trị” và “người yêu nước.” Ông tuyên bố sẽ bắt đầu ban hành ân xá ngay trong những phút đầu tiên sau khi nhậm chức. Đồng thời, ông cũng tuyên bố sẽ mạnh tay với các đối thủ chính trị của mình. Dù quyết định này không liên quan trực tiếp đến thị trường tài chính, nhưng việc thực hiện ngay từ đầu nhiệm kỳ có thể nói lên nhiều điều về phong cách lãnh đạo của Trump trong bốn năm tới.

Trump sẽ cứu TikTok và cho phép “tự do ngôn luận trên Internet”?

Vào đêm 18-19/1, một luật cấm TikTok - nền tảng mạng xã hội nổi tiếng của Trung Quốc - chính thức có hiệu lực tại Mỹ. Trump tuyên bố quyết định đầu tiên của ông sẽ là ban hành sắc lệnh tạm dừng lệnh cấm này trong 90 ngày. Có thông tin cho rằng ông muốn tìm giải pháp để khôi phục hoạt động của TikTok, có thể bằng cách thiết lập một hình thức kiểm soát của Mỹ đối với ứng dụng này. Một liên doanh được cân nhắc, trong đó 50% cổ phần thuộc ByteDance của Trung Quốc và 50% thuộc một đơn vị của Mỹ. Công ty này, nếu được niêm yết trên sàn chứng khoán, có thể tạo ra lợi nhuận lớn và có khả năng thu hút sự quan tâm của Elon Musk, người từng phản đối lệnh cấm TikTok. Ngoài ra, cũng có nhiều thông tin về một sắc lệnh về tự do ngôn luận trên Internet. Trump từng chỉ trích các nền tảng mạng xã hội vì kiểm duyệt nội dung, và chính quyền trước đó của ông đã cố gắng đưa ra các quy định trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, vẫn chưa có thông báo cụ thể về hình thức của “tự do ngôn luận” mà ông đề xuất.

Cắt giảm thuế nội địa và đánh thuế thu nhập nước ngoài

Trump không chỉ muốn gia hạn Đạo luật Cắt giảm Thuế và Tạo Việc làm, vốn đã giảm thuế trực tiếp và tăng tín dụng thuế, mà còn muốn tiếp tục cắt giảm thêm. Trong năm 2017, ông đã giảm mức thuế cao kỷ lục trên lợi nhuận doanh nghiệp toàn cầu từ 35% xuống còn 21%. Lần này, ông muốn giảm xuống còn 15%. Tuy nhiên, việc cắt giảm này chỉ áp dụng cho các công ty sản xuất tại Mỹ. Trump cũng muốn thành lập một cơ quan để thu thuế lợi nhuận của các công ty Mỹ ở nước ngoài. Các hành động này cần có sự phê duyệt của Quốc hội, nhưng thông báo và lời hứa của ông có thể có tác động tích cực đến các nhà đầu tư trên Phố Wall, giống như vào năm 2017.

Nguy cơ thuế quan lớn?

Một trong những điểm nhấn trong chiến dịch tranh cử tổng thống của Donald Trump là thông báo áp đặt mức thuế cao đối với các quốc gia có quan hệ thương mại lớn nhất với Mỹ. Trump tuyên bố áp thuế 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico, và 10% đối với tất cả các sản phẩm nhập khẩu khác. Động thái này nhằm khuyến khích người dân Mỹ lựa chọn sản phẩm nội địa và gây áp lực buộc các quốc gia khác phải ký kết các thỏa thuận thương mại có lợi hơn cho Mỹ. Mặc dù mức thuế cao có thể giúp tăng nguồn thu ngân sách, chúng cũng sẽ ảnh hưởng nặng nề đến những người dân có thu nhập thấp, khi giá cả các mặt hàng thiết yếu trở nên đắt đỏ hơn. Dù Trump có quyền áp đặt các mức thuế này thông qua các sắc lệnh hành pháp, nhưng việc thực hiện các biện pháp rộng rãi như vậy ngay đầu nhiệm kỳ dường như không khả thi. Việc công bố các mục tiêu nhắm vào các ngành cụ thể có thể được Wall Street xem là chính sách thương mại thận trọng. Có khả năng Trump muốn tạo áp lực và răn đe thay vì thúc đẩy sự trở lại của lạm phát cao.

Giá dầu có thể tăng lên 100 USD/thùng vì chiến tranh Ukraine?

Trump muốn gây áp lực buộc Nga phải đàm phán về vấn đề Ukraine. Bộ trưởng Tài chính mới của Mỹ - ông Scott Bessent, ủng hộ việc áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với Nga để đạt được mục tiêu này. Nếu Putin không nhượng bộ, Mỹ có thể áp đặt lệnh trừng phạt toàn diện lên toàn bộ ngành dầu mỏ của Nga – bao gồm các công ty lớn như Rosneft, Lukoil và toàn bộ đội tàu vận chuyển. Mặc dù hơn 90% dầu của Nga được xuất khẩu sang Trung Quốc và Ấn Độ, nhưng các lệnh trừng phạt của Mỹ có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về thanh toán, thậm chí cả vận chuyển, nếu NATO kiểm soát các eo biển chiến lược. Điều này có thể khiến giá dầu tăng lên trên 100 USD/thùng. Ngược lại, nếu Nga tham gia đàm phán, Mỹ có thể nới lỏng các lệnh trừng phạt như một cử chỉ thiện chí. Các lệnh trừng phạt gần đây được chính quyền Biden đưa ra đã đẩy giá dầu lên trên 80 USD/thùng.

Thêm một lần rút khỏi Hiệp định Paris?

Trump là người ủng hộ mạnh mẽ nhiên liệu hóa thạch và muốn Mỹ trở nên độc lập khỏi các nguồn cung nước ngoài. Ông dự định sẽ rút khỏi Hiệp định Paris về giới hạn khí thải carbon bằng sắc lệnh hành pháp, giống như quyết định ông đã đưa ra vào năm 2017. Trump cũng muốn khôi phục việc cấp phép khai thác mới, đảo ngược các lệnh cấm do Biden ban hành và hỗ trợ các công ty khai thác Mỹ. Đây rõ ràng là tin tốt cho người tiêu dùng muốn trả ít tiền hơn cho mỗi gallon xăng. Tuy nhiên, tác động thực sự của các quyết định này sẽ kéo dài trong tương lai, vì vậy trong ngắn hạn, các vấn đề về lệnh trừng phạt đối với Nga và ảnh hưởng đến OPEC sẽ là yếu tố quan trọng trên thị trường dầu mỏ.

Các vấn đề liên quan đến xã hội

Trump đã hứa với các cử tri của mình sẽ đưa ra các giải pháp về vấn đề chuyển giới. Ông tuyên bố, trong số những điều khác, sẽ cấm việc chuyển đổi giới tính cho trẻ em, cấm người chuyển giới tham gia các môn thể thao dành cho nữ, và cấm tuyển dụng người chuyển giới vào quân đội. Mặc dù những quyết định này không ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường, nhưng chúng đã nhận được sự chỉ trích gay gắt từ các nhóm tự do trong những tháng gần đây.

Đồng đô la Mỹ và tiền điện tử

Donald Trump muốn dẫn đầu việc phổ biến tiền điện tử tại Mỹ. Các lãnh đạo mới tại SEC, CFTC và cả những thay đổi trong nội bộ Fed có thể dẫn đến việc sau này công nhận Bitcoin như một dạng tiền tệ dự trữ chính thức. Tuy nhiên, con đường này còn rất dài. Trump trước đây đã hưởng lợi từ làn sóng đầu cơ liên quan đến việc phổ biến tiền điện tử trước khi trở thành tổng thống. Đồng tiền ảo Memecoin $TRUMP từng đạt mức vốn hóa khoảng 15 tỷ USD, và các công ty liên kết với Trump được cho là nắm giữ 80% nguồn cung của loại tiền ảo này. Tuy nhiên, việc tung ra đồng tiền điện tử này ngay trước lễ nhậm chức đã gây tranh cãi đáng kể về mặt đạo đức.

Đồng đô la Mỹ đã tăng gần 6% kể từ sau cuộc bầu cử. Chính sách của Trump có thể ảnh hưởng đến đồng đô la theo hai hướng, nhưng các sắc lệnh sắp được ban hành có khả năng không ảnh hưởng nhiều đến đồng tiền quan trọng nhất thế giới này. Năm 2017, đồng đô la đã giảm rất mạnh trong những tháng đầu nhiệm kỳ tổng thống, mặc dù điều này cũng liên quan đến tình hình kinh tế của Mỹ và các quốc gia lớn khác trên thế giới.

Một kỷ nguyên mới trong chính trị Mỹ có thể đang đến gần?

Việc Trump có thể quay trở lại ghế tổng thống có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong chính trị Mỹ, ảnh hưởng đến gần như mọi khía cạnh của chính trị toàn cầu. Kế hoạch của Trump rất tham vọng, nhưng nhiều yếu tố trong chiến lược của ông phải được kết hợp hoàn hảo để đạt được mục tiêu khôi phục sự thống trị của Mỹ trên thế giới và cải thiện phúc lợi cho người dân. Trump muốn mạnh tay trong chính sách đối ngoại, điều này, nếu bị cộng đồng quốc tế phản đối, có thể tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Phố Wall và các nhà đầu tư đang nhìn nhận các chính sách của ông với hy vọng, đặc biệt là từ góc độ tài khóa. Tuy nhiên, cần nhớ rằng nhiều quyết định sẽ đòi hỏi sự phê duyệt của Quốc hội, và ngay cả khi Đảng Cộng hòa nắm toàn quyền, điều này cũng không phải lúc nào cũng dễ dàng hoặc nhanh chóng. Chính sách của Trump mang lại nhiều sự bất định, nhưng dựa trên nhiệm kỳ trước từ năm 2017-2021, thị trường phần nào biết được những gì sẽ xảy ra.

XTB Poland